امروزه محصولاتی که در صنعت آهن آلات به دست می‌آیند تحت دو روش نورد سرد و گرم تولید می‌شوند. به عنوان مثال از فرایند سرد برای تولید ورق گالوانیزه و روغنی، تسمه و لوله‌های فلزی استفاده می‌شود. از آنجایی که می‌توان محصولات نورد سرد را با اندازه‌های کوچک و استحکام بیشتر تولید کرد، این مواد کاربرد زیادی دارند.
کاربرد ورق‌های گالوانیزه
ورق‌هایی که ضخامت بالایی دارند را به کمک نورد سرد تغییر می‌دهند تا ضخامت آن‌ها کاهش یابد. به همین دلیل محصولاتی مثل ورق‌های گالوانیزه و روغنی کیفیت بالاتری دارند. قیمت ورق روغنی و قیمت ورق گالوانیزه از قیمت ورق سیاه بیشتر است. از آنجایی که از نظر ظاهر نیز ویژگی‌های این محصولات بسیار مناسب است، برای نمای خارجی که در معرض دید است، به کارگیری این موارد گزینه بهتری خواهد بود. به عنوان مثال معمولا در صنایع خودروسازی، ساختمان سازی، لوازم خانگی، ساخت پانل و مواردی از این قبیل ورق‌های فولادی سرد گزینه بهتری به شمار می‌آید.
ورق‌های گالوانیزه چه مزایایی دارند؟
یکی از مهم‌ترین مزایای ورق‌های سرد که باعث می‌شود تا در بسیاری از صنایع به کار بروند این است که در برابر نیرو و فشارهای بالا مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهند. به عنوان مثال در بحث ساختمان سازی مهندسان از ورق‌های گالوانیزه استفاده می‌کنند تا هم متریال کمتری مصرف کنند و هزینه‌های آن را کاهش دهند و همچنین مقاومت کلی ساختمان را بالا ببرند. از طرف دیگر دقت در اندازه و تنوع در رنگ باعث شده تا به عنوان مواد اولیه مقرون به صرفه‌ای در لوازم خانگی و مصالح ساختمانی باشند.
معمولا اندازه و ابعاد این ورق‌ها بین 100 تا 125 سانتی متر است. هر چند می‌توان با توجه به نیاز مشتری آن‌ها را سفارشی سازی کرد، با این حال هزینه‌های آن بیشتر خواهد شد. ورق‌های گالوانیزه در نورد سرد را می‌تواند به گروه معمولی، نیمه کشش و فوق کشش تقسیم بندی کرد.
مدل‌های ورق سرد موجود در بازار
انواع مختلفی از مدل‌های ورق سرد در بازار عرضه می‌شوند، رایج‌ترین آن‌ها شامل این موارد می‌باشد:
- ورق روغنی
- ورق گالوانیزه
- گالوانیزه رنگی
در ادامه هر یک از موارد فوق را بررسی خواهیم کرد.
1. ورق روغنی
ورق‌های روغنی نیز تحت نورد سرد تولید می‌شوند. از آنجایی که شکل ظاهری این محصولات با دیگر موارد موجود متفاوت است، به این نام شناخته می‌شوند. یک لایه روغن محافظ بر روی ورق‌هایی که با این فرایند تولید شده، زده می‌شود تا در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت بالاتری داشته باشند.
2. ورق گالوانیزه
مصارف ورق‌های گالوانیزه گسترده است. برای تولید ورق گالوانیزه از محصولات روغنی استفاده می‌شود تا یک لایه پوشش از جنس روی به آن‌ها اضافه شود. اضافه کردن روی باعث افزایش مقاومت قطعات در برابر زنگ زدگی و خوردگی می‌شود.
3. گالوانیزه رنگی
ورق گالوانیزه معمولی را به عنوان پایه ورق‌های رنگی در نظر می‌گیرند. رنگ‌های مختلف را به قطعه اضافه کرده و آن را داخل کوره در درجه حرارت تعیین شده قرار می‌دهند. برای خودروسازی، نمای خارجی ساختمان‌ها مثل سقف‌های شیروانی و همچنین لوازم خانگی از این محصولات استفاده می‌کنند.
فرایند نورد سرد چگونه انجام می‌گیرد؟
ورق‌هایی که در فرایند گرم تولید شده‌اند برای این منظور به کار گرفته می‌شوند. هر چند ورق سیاه کاربرد زیادی دارد، با این حال برای خودروسازی یا ساخت لوازم خانگی گزینه مناسبی نیستند. به همین دلیل فرایند سرد روی این قطعات انجام می‌گیرد تا ضخامت آن به اندازه مطلوب و مورد نظر نزدیک شود.
برای این کار ابتدا ورق‌ها را تمیز می‌کنند و برای حذف اکسید از روی آن، از اسید استفاده می‌کنند. پس از آن قطعات را از قفسه‌های چهار غلتکی عبور می‌دهند تا ضخامت شان کاهش یابد.
غلتک‌های رفت و برگشتی یا نورد سلسله‌ای باعث کاهش ضخامت قطعه می‌شوند. یاتاقان‌های غلتک داخل چارچوب فولادی قفسه‌های نورد قرار گرفته‌اند و وجود آن‌ها باعث تحمل نیرو و فشارهای وارد شده می‌شود. اگر از قفسه‌های چهار غلتکی استفاده شود، دقت و کیفیت سطح و همچنین ضخامت مورد نظر ورق‌ها حفظ می‌شود.
در هر قفسه غلتک‌های کاری و پشتیبان وجود دارد. غلتک‌های کاری که قطر ک می‌دارند، به طور مستقیم روی قطعه کار قرار گرفته و با آن در تماس هستند در حالی که غلتک‌های پشتیبان قطر بزرگ‌تری دارند و برای حمایت از قطعات کاری و جلوگیری از خم شدن آن‌ها در قفسه وجود دارند.
در خط نورد چه می‌گذرد؟
در مرحله اول شمش‌های فولادی که در طول‌های 10 متری و ضخامت 20 سانتی متری تولید می‌شوند، به بخش ریخته گری می‌روند.
پس از آن قطعات مورد نظر را به طور پیوسته در کوره‌های پیش گرم حرارت می‌دهند تا شمش به دمای یکنواخت برسد. این امر باعث همگن شدن قطعه خواهد شد و نیرو و گشتاور مورد نیاز در فرایند نورد را کاهش می‌دهد.
نورد گرم خود شامل دو قسمت رافینگ و فینیشینگ است. در بخش رافینگ شمش را به تختال تبدیل می‌کنند که این کار با استفاده از حرکت‌های رفت و برگشتی یونیورسال انجام می‌شود.
پس از به دست آمدن تختال، ورق‌ها را تا ضخامت 6 میلی متر کاهش می‌دهند. در صورتی که نیاز به انتقال این محصولات به بخش نورد سرد نباشد، آن‌ها را قیچی می‌زنند و در غیر این صورت به شکل رول و یا کلاف پیچ به واحد نورد سرد منتقل می‌شوند. محصولاتی که به بخش سرد آمده‌اند، ابتدا توسط اسید شسته و اکسید زدایی می‌شوند. در نتیجه کمتر در اثر حرکت غلتک‌ها دچار ساییدگی می‌شوند.
پس از آن کویل‌ها وارد خط نورد سرد می‌شوند تا کیفیت سطح افزایش یافته، ضخامت آن‌ها به اندازه مورد نظر کاهش یابد و دقت و خواص مکانیکی بالاتری به دست آید. پس از آن روی کلاف‌ها عملیات حرارتی انجام می‌دهند تا به میزان بالاتری خواص مکانیکی دست یابند و همچنین محصولی که به دست می‌آید همگن و یکنواخت باشد.
در صورتی که سطح یکدست نباشد، به منظور حذف شکل‌های نامطلوب و صاف کردن ورق‌ها از تمپر میل استفاده می‌کنند. برای شکل دادن ورق‌های گالوانیزه بسیار مهم است که اصطکاک بین آن‌ها و غلتک وجود داشته باشد، هر چند که اگر میزان آن از حد مجاز کمتر باشد، ورق‌ها به غلتک جذب نمی‌شوند. اصطکاک بیش از حد نیز کیفیت نهایی قطعات را کاهش می‌دهد. علاوه بر آن افزایش اصطکاک یعنی افزایش دما که این خود موجب بیشتر شدن دمای ورق می‌شود و عیوب ظاهری آن را زیاد کرده و کیفیت کار را کاهش می‌دهد.
به همین دلیل بسیار مهم است که این فرایند طبق اصول و استانداردهای لازم انجام گیرد تا کیفیت ورق‌های گالوانیزه سرد به حد مطلوب نزدیک باشد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.